Plejady z jaskini Lascaux

Jaskinia Lascaux została odkryta w 1940 r. w południowo-Zachodniej Francji. Ściany jaskini pokrywają malowidła, z których najstarsze powstały ponad 1700 lat temu.

Jedną z ciekawszych grafik jest tzw. 'czwarty byk’ – przedstawia on byka tura, nad którego grzbietem widnieje 6 plamek. Badacze utorzsamiają ten zespól plamek z Plejadami – gromadą gwiazd z gwiazdozbioru Byka.
Gromada ta miała szczególne znaczenie ok 15300 p.n.e. – w tym czasie miejsce Plejad na niebie pokrywało się z równonocą jesienną. Na ten okres datowane są malowidła naskalne.
Grota ta kryje o wiele więcej astronomicznych tajemnic. Co jest jednak istotne w fakcie, że nasi przodkowie postanowili umieścić Plejady na sklepieniu jaskini, jest nie tylko to, że gromada ta miała dla nich specyficzne znaczenie. Nieopisanie istotnym jest fakt, że już wtedy grupę gwiazd na tym fragmencie nieba utorzsamiano z bykiem. Według niektórych oko i plamy na głowie byka przedstawiają Hyades – kolejną grupę gwiazd wchodzącą w skład gwiazdozbioru byka.
I tu nasuwa się ptanie – jak daleko w przeszłości pogrzebane jest pochodzenie nazw gwiazdozbiorów? 17 tyś. lat temu to szmat czasu.
Ale to jeszcze nie wszystko – największą wskazówką są same Plejady. Przewijają się one w astronomii paleolitycznej przez cały glob. Zarówno w Ameryce Północnej, Europie, jak i Australii związane z Plejadami są opowieści o siedmiu siostrach (jedynie sześć widocznych, gdyż jedna zostałą strącona na ziemię) ściganych po nieboskłonie prze Myśliwego (Oriona). Jak łatwo zauważyć, wykluczając możliwość kosmicznego zbiegu okoliczności, można przyjąć jedynie dwie hipotezy wyjaśniające to zjawisko: albo zakładając, że mieszkańcy różnych kontynentów niezależnie od siebie odkryli i archetypowe jakości gwiazd, albo też 'mity gwiezdne’ powstały przed migracją ludów do Ameryki i Australii. Zakładając, że ta druga jest prawdziwa, można spokojnie przyjąć, że historie te mają przynajmniej 30 tyś lat.
Trudno przecenić tak długowiekową tradycję i jej wpływ na rozwój społeczny i religijny na przestrzeni wieków. Szkoda, że tak rzadko dziś spoglądamy w niebo. Zwłaszcza, że o tej porze roku, w bezchmurną noc Plejady są bardzo dobrze widoczne.
Żródło fotografii:
N. Aujoulat (2003) © MCC-CNP